10. (อุตฺตร) ปายาสิวิมานวณฺณนา

ยา เทวราชสฺส สภา สุธมฺมาติ อุตฺตรวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควติ ปรินิพฺพุเต ธาตุวิภาเค จ กเต ตตฺถ ตตฺถ ถูเปสุ ปติฏฺฐาปิยมาเนสุ ธมฺมวินยํ สงฺคายิตุํ อุจฺจินิตฺวา คหิเตสุ มหากสฺสปปฺปมุเขสุ มหาเถเรสุ ยาว วสฺสูปคมนา อญฺเญสุ จ เถเรสุ อตฺตโน อตฺตโน ปริสาย สทฺธิํ ตตฺถ ตตฺถ วสนฺเตสุ อายสฺมา กุมารกสฺสโป ปญฺจหิ ภิกฺขุสเตหิ สทฺธิํ เสตพฺยนครํ คนฺตฺวา สิํสปาวเน วสิฯ อถ ปายาสิ ราชญฺโญ เถรสฺส ตตฺถ วสนภาวํ สุตฺวา มหตา ชนกาเยน ปริวุโต ตํ อุปสงฺกมิตฺวา ปฏิสนฺถารํ กตฺวา นิสินฺโน อตฺตโน ทิฏฺฐิคตํ ปเวเทสิฯ อถ นํ เถโร จนฺทิมสูริยูทาหรณาทีหิ ปรโลกสฺส อตฺถิภาวํ ปกาเสนฺโต อเนกวิหิตเหตูปมาลงฺกตํ ทิฏฺฐิคณฺฐิวินิเวฐนํ นานานยวิจิตฺตํ ปายาสิสุตฺตํ (ที. นิ. 2.406 อาทโย) เทเสตฺวา ตํ ทิฏฺฐิสมฺปทายํ ปติฏฺฐาเปสิฯ

โส วิสุทฺธทิฏฺฐิโก หุตฺวา สมณพฺราหฺมณกปณทฺธิกาทีนํ ทานํ เทนฺโต อนุฬารชฺฌาสยตาย ลูขํ อทาสิ ฆาสจฺฉาทนมตฺตํ กณาชกํ พิลงฺคทุติยํ สาณานิ จ วตฺถานิ ฯ เอวํ ปน อสกฺกจฺจทานํ ทตฺวา กายสฺส เภทา หีนกายํ อุปปชฺชิ จาตุมหาราชิกานํ สหพฺยตํฯ ตสฺส ปน กิจฺจากิจฺเจสุ ยุตฺตปฺปยุตฺโต อุตฺตโร นาม มาณโว อโหสิ ทาเน พฺยาวโฏฯ โส สกฺกจฺจทานํ ทตฺวา ตาวติํสกายํ อุปปนฺโน, ตสฺส ทฺวาทสโยชนิกํ วิมานํ นิพฺพตฺติฯ โส กตญฺญุตํ วิภาเวนฺโต สห วิมาเนน กุมารกสฺสปตฺเถรํ อุปสงฺกมิตฺวา วิมานโต โอรุยฺห ปญฺจปติฏฺฐิเตน วนฺทิตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคยฺห อฏฺฐาสิฯ ตํ เถโร –

[1108]

‘‘ยา เทวราชสฺส สภา สุธมฺมา, ยตฺถจฺฉติ เทวสงฺโฆ สมคฺโค;

ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ, โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเขฯ

[1109]

‘‘เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว…เป.…

วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ – คาถาหิ ปฏิปุจฺฉิ;

[1110]

‘‘โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ’’ฯ

[1111]

‘‘อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต, รญฺโญ ปายาสิสฺส อโหสิํ มาณโว;

ลทฺธา ธนํ สํวิภาคํ อกาสิํ, ปิยา จ เม สีลวนฺโต อเหสุํ;

อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺโต, สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสิํฯ

[1112]